Leczenie wad zgryzu – etapy

Wady zgryzu występują u dużej części społeczeństwa i mogą być spowodowane różnymi czynnikami. Wyróżniamy przede wszystkim wady genetyczne; wady nabyte, czyli takie, które wynikają ze szkodliwych czynników środowiskowych; oraz wady powstałe w wyniku połączenia czynników genetycznych i środowiskowych. Należy podkreślić, że wady zgryzu są nie tylko nieestetyczne, ale w wielu sytuacjach także szkodliwe dla ogólnego stanu naszego zdrowia. Niezależnie od naszego wieku warto więc zadbać o siebie i rozpocząć leczenie ortodontyczne. W naszym artykule pokazujemy, z jakich etapów się ono składa.  

Etap pierwszy: konsultacja ortodontyczna 

Jeśli chcemy zyskać piękny uśmiech musimy rozpocząć leczenie ortodontyczne pod okiem specjalisty. Pierwsza wizyta to etap konsultacji, w czasie której specjalista na różne sposoby ocenia stan naszej jamy ustnej i stwierdza, jakie są nasze potrzeby. 

Istotnym elementem jest przede wszystkim wielopłaszczyznowy wywiad lekarski, który pozwala ustalić przyczynę występowania wady zgryzu i określić ewentualne szkodliwe nawyki, które trzeba wyeliminować. 

W czasie konsultacji ortodontycznej miejsce ma również:

• badanie jamy ustnej,
• badanie twarzy pacjenta z przodu i z profilu w celu określenia rodzaju występującej wady i stopnia jej zaawansowania,
• określenie funkcjonowania stawu skroniowo- żuchwowego,  
• ocena błony śluzowej jamy ustnej, a także ocena dziąseł, wędzidełek, warg i ślinianek,
• badanie ruchomości i pracy języka, 
• badanie sposobu pobierania i połykania powietrza,  
• badanie stopnia napięcie warg, 
• badanie układu szczęki względem żuchwy, 
• ocena szerokości szczęk, 
• ocena relacji zębów do szerokości łuków zębowych, 
• ocena tkanek zębów i występującej próchnicy, 
• ocena patologicznego starcia zębów,
• stwierdzenie ewentualnej nieprawidłowej budowy szkliwa. 

Oczywiście oprócz wizualnej oceny dokonywanej bezpośrednio w gabinecie, konieczne jest także przeprowadzenie specjalistycznych badań. W większości przypadków wykonywane jest panoramicznego zdjęcia wszystkich zębów, czyli pantomogram lub zdjęcie boczne czaszki, czyli cefalogram. Standardem jest także pobranie odcisków zębów i wykonanie na ich podstawie gipsowych modeli diagnostycznych. 

W przypadku dzieci rodzic może zostać zapytany o przebieg porodu, przebieg okresu noworodkowego, a także o choroby wieku dziecięcego, przebyte urazy głowy i zębów, alergie, nawyki i szkodliwe przyzwyczajenia oraz problemy laryngologiczne i logopedyczne.

Etap drugi: tworzenie planu leczenia  

Kiedy specjalista otrzyma już niezbędne wyniki badań, może przedstawić nam dostępne możliwości leczenia. Tworzony jest także specjalistyczny plan działania, który ma postać dokumentu prawnego podpisywanego zarówno przez lekarza, jak i przez pacjenta lub jego opiekuna. Lekarz przedstawia również harmonogram kolejnych wizyt, ich rozłożenie w czasie oraz częstotliwość, a także wstępne koszty każdej z nich.  

Istotnym etapem jest przedstawienie dostępnych możliwości leczenia i wyjaśnienie, która z nich sprawdzi się najlepiej w naszym przypadku. Wśród oferowanych rozwiązań mogą pojawić się tradycyjne aparaty metalowe, aparaty kosmetyczne, czyli propozycje wykonane z porcelany, a także aparaty lingwalne, czyli te zakładane od wewnętrznej strony zębów.

Plan leczenia obejmuje także ustalenie, jakie kroki należy podjąć, by przygotować jamę ustną do założenia aparatu. Do najczęstszych zaleceń należy wyleczenie wszystkich zębów, oczyszczenie ich powierzchni z kamienia i osadu, wyleczenie stanów zapalnych jamy ustnej, a także ewentualne usunięcie niektórych zębów.  

Etap trzeci: założenie aparatu ortodontycznego 

Po zaplanowaniu leczenia i wybraniu odpowiedniej metody działania, możliwe jest przystąpienie do założenia aparatu ortodontycznego. W razie potrzeby etap ten jest poprzedzony tzw. separacją, która polega na założeniu specjalnych gumek, których zadaniem jest rozsunięcie zębów.

Samo założenie aparatu stałego rozpoczyna się od dokładnego wyczyszczenia powierzchni zębów. Kolejnym krokiem jest zamocowanie specjalistycznych zamków, które odbywa się przy pomocy kleju i lampy polimeryzacyjnej. Wspominane zamki mają przemyślaną budowę, a na swojej powierzchni zawierają rowki, w które wkładany jest łuk, czyli niklowo-tytanowy drucik - to właśnie on jest źródłem siły, która prostuje nasze zęby.  

W przypadku wykorzystania aparatu ruchomego powyższe kroki nie są przeprowadzane. Wizyta polega jedynie na przekazaniu pacjentowi wcześniej stworzonego przyrządu. Specjalista ma obowiązek wyjaśnić także, jak należy stosować aparat i pokazać, na czym polega jego pielęgnacja. 

Etap czwarty: konieczne wizyty kontrolne  

Po założeniu aparatu leczenie przybiera formę regularnych wizyt kontrolnych, które odbywają się -  w zależności od etapu leczenia - co cztery, sześć lub osiem tygodni. W czasie wizyty lekarz:

• ocenia czy aparat nie został uszkodzony,
• sprawdza postępy w leczeniu,
• kontroluje stan zębów i dziąseł,
• wymienia łuki i tzw. ligatury. 

Wizyta kontrolna może trwać od dziesięciu minut do pół godziny w zależności od podejmowanych przez specjalistę czynności. 

Etap piąty: zdjęcie aparatu  

Kiedy leczenie ortodontyczne zostaje zakończone, aparat, który nosiliśmy przez wiele miesięcy, a niekiedy nawet lat, zostaje zdjęty. Procedura jego usuwania rozpoczyna się od wyciągnięcia kolorowych gumek lub metalowych ligatur. Kolejnym krokiem jest odklejenie przymocowanych zamków i dokładne oczyszczenie powierzchni zębów. Ponieważ aparat pozostawał w naszej jamie ustnej przez długi czas, proces ten musi zostać wykonany w sposób bardzo dokładny. Oczyszczenie i polerowane powierzchni odbywa się przy pomocy piaskarki i skalera.  

Etap szósty: retencja i utrwalenie uzyskanych efektów

Należy jednak podkreślić, że zdjęcie aparatu ortodontycznego nie oznacza zakończenia leczenia. Kolejnym bardzo ważnym etapem jest retencja, która pozwala utrwalić osiągnięty efekt i sprawia, że nasz uśmiech nie wraca do poprzedniego wyglądu.

Po zdjęciu aparatu ortodontycznego pacjent otrzymuje tzw. płytkę retencyjną, która powinna być noszona całodobowo przez pierwsze cztery do pięciu tygodni. Po upływie tego okresu płytka powinna zostać noszona z mniejszą częstotliwością - przez około pięć godzin dziennie, a także przez całą noc. Po trzech miesiącach takiego stosowania należy zakładać płytkę jedynie na noc przez kolejne pół roku. W razie jakichkolwiek pytań warto zgłosić się do specjalisty prowadzącego nasze leczenie.